Zelfrapportage veilige verkeersdeelnemers

Deze dataset geeft op basis van vragenlijstonderzoek op landelijk en op provinciaal niveau inzicht in de risico-indicator veilige verkeerdeelnemers (definities opgesteld door het SWOV) en betreft het volgende gedrag:

1 Rijden onder invloed van alcohol

2 Rijden onder invloed van drugs

3 Rijden onder invloed van medicijnen

4 Gebruik van gordel

5 Gebruik van helm

6 Gebruik van kinderzitje

7 Vasthouden en/of bedienen mobiel apparaat

8 Vermoeid rijden

Naast dat er een uitsplitsing gemaakt kan worden op landelijk en provinciaal niveau is er ook een splitsing te maken naar het type verkeersdeelnemer. De dataset bevat informatie over 9 type vervoersmiddelen:

1. Auto als bestuurder

2. Auto als passagier

3. Bestelbus

4. Fiets (geen elektrische fiets)

5. Elektrische fiets (max. 25 km/uur met ondersteuning)

6. Speedpedelec (gele kentekenplaat)

7. Bromfiets (gele kentekenplaat)

8. Snorfiets (blauwe kentekenplaat)

9. Motor

Verder brengen we een aantal (mogelijke) determinanten van deze gedragingen in kaart:

aanvaardbaarheid, sociale norm, risicoperceptie en gepercipieerde pakkans. Ook kenmerken van de verkeersdeelnemers zoals leeftijd, geslacht en stedelijkheidsgraad zijn in beeld gebracht en kenmerken van het gedrag of de rit zoals de frequentie waarmee het gedrag voorkomt , de lengte van de rit, het aantal passagiers, het type weg en de frequentie waarin het gedrag voorkomt. Dit alles  voorziet het gedrag van meer context.

Door te meten hoe verkeersdeelnemers op deze factoren scoren, krijg je inzicht in het aandeel veilige verkeersdeelnemers binnen Nederland, een provincie of per vervoersmiddel dat dit gedrag wel of niet vertoont. Daarnaast heeft dit vragenlijstonderzoek ook de mogelijkheid gegeven om aanvullende vragen te stellen, zoals persoonskenmerken, demografische kenmerken, de ritkenmerken, motieven en een aantal gedragsbepalers, te weten aanvaardbaarheid, sociale norm, risico perceptie en de gepercipieerde pakkans.

In opdracht van RWS/IenW heeft IPSOS/ I&O research dit vragenlijstonderzoek onder 12.444 respondenten uitgevoerd en analyses hierop uitgevoerd. We maakten gebruik van een getrapte steekproeftrekking, waarbij iedere respondent voor twee vervoertypes de vragenlijst invulde. Er is een uitgebreide rapportage waarvoor een groot aantal analyses zijn uitgevoerd. De data is hiervoor gewogen naar leeftijd, geslacht en provincie. Deze weging is gebruikt voor alle resultaten die gaan over de resultaten op landelijk niveau. Daarnaast is er een losse weging gemaakt voor de vergelijking van de provincies, waarin de data op provinciaal niveau is gewogen naar leeftijd en geslacht. Voor populatiecijfers is gebruik gemaakt van de cijfers van de Gouden Standaard van het Centraal Bureau voor de Statistiek.

De onderliggende dataset biedt de data van alle respondenten en hierop kunnen dan ook aanvullende analyses gedaan worden. De volledige dataset is als EXCEL en als SPSS bestand beschikbaar. Voor beide is er ook een codebook beschikbaar. De units of analysis in dit onderzoek zijn Nederlandse voertuigbestuurders van 16 jaar en ouder. De unit of observation zijn de antwoorden van de respondenten op de vragenlijst, die informatie verschaffen over het gedrag van de bestuurders.

Voor dit onderzoek is het I&O Research Panel ingezet. Het onderzoek is uitgevoerd in de periode van 25 september 2023 tot 18 oktober 2023. Om ook per provincie betrouwbare uitspraken te kunnen doen, streefden we naar netto n=1.000 respondenten per provincie. Bij grote steekproeven is het een uitdaging om voor elke provincie een representatieve afspiegeling van de bevolking van 16 jaar en ouder te realiseren. Om selectieve tekorten binnen het I&O Research Panel op te vullen, hebben we samengewerkt met PanelClix en Panel Inzicht. Op basis van de ideaalcijfers trokken we een steekproef uit het I&O Research Panel waarmee we zo goed mogelijk voldeden aan de gestelde representativiteitseisen, conform de gouden standaard. Vervolgens vroegen we de panelpartners om hiervoor aanvullende steekproeven beschikbaar te stellen. Daarnaast voorzag onze aanpak in een landelijke oversampling van minder frequent voorkomende vervoermiddelen. Gedurende het veldwerk bleek dat we de minimale aantallen voor de minder voorkomende vervoermiddelen hadden gehaald, daarom is besloten om deze oversampling in te zetten om extra respondenten te werven in provincies met een achterblijvende respons.

Aan het onderzoek deden, na opschoning van de data, 12.444 respondenten mee. Van deze respondenten komen 11.219 uit het I&O Research Panel, 764 respondenten zijn geworven via PanelClix en 461 via Panel Inzicht.